Raddir, málfar, málvenja, rithönd.

Margt getur haft áfrif á þessi atriði, þættir eins og genatískir, uppeldislegir, menntunarlegir, landfræðilegir og fl.  Allt þetta verður partur af mótun ákveðinna persónueinkenna.  Það er gaman að spá í rithönd fólks og hvað geti verið  stærstu áhrifavaldar þar.   Kennarar og sú stafagerð  sem er í gangi þegar viðkomandi lærir að skrifa eru alveg örugglega sterkir áhrifaþættir, -  eðlilega. Eins persónulegir hæfileikar. Er viðkomandi listrænn ? Allskonar ávani.   Er viðkomandi sífellt að flýta sér ? Sbr. hina einu sönnu margumtöluðu  læknaskrift. 

Rithönd pabba var mjög falleg, það ber mörgum saman um það.   Bræður hans og fl. á líkum aldri af hans æskuslóðum  hafa svipaða stafagerð og rithönd, það hef ég séð  og þó að persónulegur blær hvers og eins  hafi mótað rithöndina að einhverju leiti getur hún samt talist lík á meðal þessara manna.  Þetta finnst mér eitt sterkasta dæmið sem ég hef séð um hversu mikið kennari og stafagerð ákv. tíma geta ráðið um rithönd fólks.  Kennari pabba var Sigurður Breiðfjörð sem kenndi í Dýrafirði.

Annað sem mér finnst gaman að skoða er málfar og málvenja.   Skemmtileg svæðisbundin einkenni, eins og þau vestfirsku, framburður orða eins og langa, anga og þ.h - , norðlenska harðmælið , og framburður orða  í Skaftafellssýslum og eitthvað víðar á suðausturlandi,  orða sem byrja á HV  - (t.d orðið  HVAÐ )eru borin fram á ákveðinn hátt. 

Svo venur fólk sig auðvitað á allt mögulegt eins og að blóta í sand og ösku, eða notar vinan/vinur, elskan, ástin, eða hvað það nú er  í tíma og ótíma, það að sletta lánsorðum úr erlendum tungumálum í gríð og erg, (hér er ég eingöngu að tala um öfgar í orðnotkun).  Sumum finnst þetta töff - en fer í taugarnar á örðum.  Mjög misjafnt.  Sum tökuorð eins og sjoppa eru orðin partur af íslenskunni og varla á förum úr því sem komið er.  Pizza vil ég endilega að fái bara að vera partur af okkar áskæra ylhýra.  Ég er ekki viss um að það eigi nokkurn tíma eftir að verða almennt að fólk panti flatböku hjá Dominos. 

Svo er nú röddin eitt sterkasta persónueinkenni hvers og eins. Skyldmenni geta haft mjög líka rödd.  Sumir hafa svæfandi rödd, aðrir ótrúlega unglega miðað við aldur.  Þegar einstaklingur heyrir sína eigin rödd í fyrsta skipti t.d af upptöku þá er oftar en ekki hrópað upp "er þetta virkilega ég ?"  Já - sumir hafa heillandi rödd og aðrir ekki.  Sterka - og veika.  Mér detta í hug raddir sumra alþingismanna.  Rétt í þessu var verið að tala við Guðna Ágústsson alþingismann í sjónvarpinu, þar er nú einn með mjög sérstaka og  eftirminnilega rödd.  Já það er stundum gaman að spá aðeins í þessum mjög svo persónulegu þáttum hverrar manneskju - rödd, málfari, málvenju og rithönd.  

Athugasemdir

[Marta Gunnarsdóttir, 11.11.2008 kl. 21:16]

Já, ég er sammála þér og hef gaman af að hlusta á góða íslensku og lesa vel skrifaðan texta. Mér finnst t.d. að alltof margir reyni að raða saman allskonar lýsingarorðum í langloku setningar og halda að við það verði lesturinn áhrifameiri. Mér finnst það ekki.

Mér datt nú í hug þegar ég las pistilinn þinn, þegar ég var á Patró 15 ára gömul og heyrði mörg orð sem ég skildi engan veginn. Það var helst hún amma þín sem mér fannst torskilin.  Nú finnst mér verst að muna ekki þessi orð.

[Sólveig Ara (IP-tala skráð) 11.11.2008 kl. 21:36]

Heil og sæl mín kæra,

Þú veltir upp ansi skemmtilegum atriðum, atriðum sem við erum ekki að hugsa um dags daglega.

Veistu....ég man eftir rithönd pabba þíns hún var falleg. Sigurgeir Magnússon kenndi mér í 1.bekk í barnaskóla og svo var kona að nafni Guðmunda I. Guðmundsdóttir sem kenndi í 2.bekk og þessir tveir kennarar mínir höfðu einstaklega fallega rithönd og þakka ég þeim það sem ég get dregið til stafs. Manstu eftir skriftarbókunum í den.....þessum löngu og mjóu, 1.heftið var rautt, 2. gult o.s.frv., síðasta var grátt? Margt er hægt að lesa úr rithönd manna.

Þú nefnir líka málfar manna, framburður manna er misjafn eftir landshlutum - ég talaði á sínum tíma vestfirsku og þurfti eitt sinn í framhaldsskóla að skrá niður minn framburð og veistu.....ég fékk rangt fyrir það  með þeirri skýringu að það talaði enginn svona nú til dags (fyrir 35 árum síðan) og ég var svo einföld að standa ekki á mínu og vitna í Jón Baldvin því til sönnunar.  Vissulega eru ákveðnar málvenjur  milli landshluta og þegar ég var að kynnast skaftfellingum í gamla daga taldi ég það þarft mál að semja skaftfellsk - íslenska orðabók!!!! svo ég gæti rætt við þá. Þetta var nú í den.

Haltu þessum skemmtilegu "pælingum" áfram.

Bestu kveðjur,

Sólveig.