Gamalt heimilisbókhald.

Í dag fá margir rafræna launaseðla. Það er annað en tíðkaðist árið 1937.  Þá var  sumsstaðar verið að afhenda þá að loknu hverju launaári. Til dæmis hjá sjómönnum.   Ég fór í heimsókn í dag og var sýnt  stórmerkilegt heimilisbókhald sjómannsfjölskyldu  síðan á þessum árum og útgerðin sem viðkomandi vann hjá  rak líka verslun á staðnum.    Mér fannst dálítið gaman að skoða þessa pappíra sem ná yfir þó nokkurn tíma. Þarna sjást launaseðlar  gefnir  út í janúar fyrir árið á undan og sá sem ég skoðaði var fyrir árið 1937. Að sjálfsögðu skrifaður með pennastöng. Blekið er bara eins og það hafi verið skrifað með því  í gær, skýrt og fínt - rithöndin nokkuð falleg.

Launin eru sundurliðuð og t.d segir ein færslan: "kaup í 4 mánuði og 18 daga kr. 1.104,- "lifrarhlutur kr. 898,69 sem ég sé reyndar ekki hvað er fyrir langt tímabil.  Þarna fengu sjómennirnir að mér skilst alla innkomu af lifur í sinn hlut.

Á móti koma svo nótur fyrir innkaup í verslun útgerðarinnar.  Þær eru þó gefnar út örar en fyrir heilt ár í einu  og sjálfsagt hafa afritin verið afhent af og til. 

Þarna má sjá að 5 lítrar af olíu hafa kostað kr. 1,60  - náttkjóll kr. 12,-  - telpuskór kr. 7,35 - 1 kg af lauk kr. 0,75 - tvinnakefli kr. 0,60 - 1 ds. mjólk kr. 0,60 - spil kr. 2,00 -  - 2 kg. export(kaffibætir) kr. 5,20  - 1/2 kg kex kr. 2,18 - 2 kg smjörlíki 3,40 - og svo má lengi telja.   

Í þessum heimilisbókhaldsgögnum mátti líka sjá rafmagnsnótur.  Þar kom fram að einn mánuðinn  var "rafljósanotkun" 25 kw stundir og hljóðaði sá reikningur uppá kr. 4,60  þar af var leiga mælis kr. 0,60. 

Ég fór nú ekki svo djúpt í skoðun á þessu að reikna út hver þénustan hefði verið yfir eitt ár og heimilisrekstur á móti en það má samt sjá þetta í heild sinni ef vel er skoðað.

Samkvæmt þessum launaseðlum sem ég kíkti á  átti launamaðurinn alltaf inneign um hver áramót og voru reiknaðir 4% vextir á hana.  

Á heimilinu  var fyrir stórri fjölskyldu að sjá. Það  átti eftir að borga skatta og skyldur af þessu kaupi og sjálfsagt greiða af húsnæði sem viðkomandi fjölskylda hafði keypt nokkru áður. 

Þó að ég sé ekki hlynnt því að fylla geymslur af dóti þá sýnir það sig að sumt getur verið gaman að skoða seinna meir en það er jú  alltaf  spurning um mat á gagnsemi þess sem geymt er. 

Eflaust verður þessum gögnum komið til  skjalasafns til varðveislu. 

 

Athugasemdir

[Guðný (IP-tala skráð) 3.5.2008 kl. 21:14]

Hvað sagði ég,aldrei að henda neinu. Gaman að grúska í svona.